เคล็ดลับวิธีป้องกันการถูกผู้ป่วยฟ้อง

            คงไม่มีแพทย์คนใดปฏิเสธว่าสิ่งที่กลัวมากที่สุดเรื่องหนึ่งในการประกอบวิชาชีพของเราคือ กลัวการถูกผู้ป่วยหรือญาติฟ้อง  แพทย์จำนวนไม่น้อยหันไปประกอบอาชีพอื่น บทความนี้เป็นการนำเสนอความรู้จากการอ่านตำราจากต่างประเทศและแนวทางการบริหารจัดการสมัยใหม่รวมทั้งจากประสบการณ์ของตนเองและของเพื่อนๆพี่ๆ ซึ่งอาจถือไม่ได้ว่าเป็นสูตรสำเร็จแต่ถ้าใครปฏิบัติได้ตามแนวทางดังกล่าวเชื่อว่าในชีวิตความเป็นแพทย์คงรอดพ้นจากการฟ้องร้องเกือบร้อยเปอร์เซ็นต์ 

1) สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้ป่วย / ญาติ

         หัวข้อนี้มีความสำคัญอย่างมาก  ดังนั้นเราต้องพูดมากขึ้น และมีservice  mind อยู่เสมอ

2)  inform ( เพื่อ consent )

•    ให้ข้อมูลมากพอที่ผู้ป่วยสามารถใช้ตัดสินใจได้
• บอก major risk/complications
• อย่าให้ผู้ป่วยตั้งความหวังในผลการรักษาไว้ 100 %

 3) complete medical record

• อ่านง่าย
• รายละเอียดครบถ้วน

4)  ทำในขอบเขตวิชาชีพ

 คือหลีกเลี่ยงการทำในสิ่งที่เราไม่ชำนาญ   เช่น เป็นรังสีแพทย์ก็ไม่ควรไปทำคลอด  
       

5) equipment : กรณีมีการใช้อุปกรณ์หรือเครื่องมือต่างๆ  ต้องศึกษาเรื่องต่อไปนี้ให้ละเอียด

• วิธีใช้งาน                                                              
• complication  ที่สามารถเกิดได้จากการใช้เครื่องมือหรืออุปกรณ์นั้น                               
• maintenance  คือต้องรู้วิธีการบำรุงรักษาเครื่องมือนั้น               

 6) ให้ความร่วมมือกับ risk management program

  เป็นเรื่องที่แพทย์มักละเลยไม่ค่อยเห็นถึงความสำคัญ เพราะเห็นว่าเป็นเรื่องยุ่งยาก  ไร้สาระ หรือเป็นการจ้องจับผิด  ซึ่งที่จริงแล้วหากแพทย์ให้ความร่วมมือ กระบวนการของ  risk management  จะช่วยสร้างระบบและช่วยทำให้ผู้ป่วยได้รับความปลอดภัยมากขึ้น

7) improve&maintain quality care

    คือต้องมีการประเมินคุณภาพบริการและพัฒนาให้ดีขึ้นอยู่เสมอ  เพื่อมุ่งหวังให้ผู้รับบริการพึงพอใจและปลอดภัย

8)“ระมัดระวัง  รอบคอบ  รู้เท่าทัน”

9) learning organization

    -continuous learning (up-to-date) หมายความว่าแพทย์จะต้องมีการศึกษาหาความรู้ในสาขาที่ตนเชี่ยวชาญอย่างต่อเนื่อง  ไม่ล้าหลัง เพราะถ้าทำการรักษาแบบเก่าอาจถือว่า “ ไม่ได้มาตรฐาน”    โดยวิธีการหาความรู้นอกจากการอ่าน   textbook journalหรือการอบรมดูงานแล้ว    การทำcase conference, peer review  ก็เป็นสิ่งสำคัญที่จะขาดเสียไม่ได้เพราะจะเกิดการ  แบ่งปัน แลกเปลี่ยนความรู้และเพิ่มพูนประสบการณ์โดยที่เราไม่รู้ตัว

            - หมายเหตุ    ในตำราทางการบริหารจัดการสมัยใหม่ได้ห้ความสำคัญกับวัฒนธรรมขององค์กรที่เป็น“องค์กรแห่งการเรียนรู้” อย่างมากเพราะจากการศึกษาองค์กรหลายแห่งที่ประสบความสำเร็จต่อเนื่องยาวนานหลายสิบปี  พบว่ามีสิ่งหนึ่งที่เหมือนกันคือองค์กรดังกล่าวมีการสร้างวัฒนธรรมจนเป็น“องค์กรแห่งการเรียนรู้” ส่วนองค์กรที่ไม่ใช่องค์กรแห่งการเรียนรู้นั้นแม้ว่าจะประสบความสำเร็จได้แต่มักไม่มีความยั่งยืน

10)ทำตาม standard guidelines

            ปัจจุบันแผนกต่างๆมักมีการทำ clinical practice guideline ดังนั้นเมื่อกำหนดแนวทางการปฏิบัติในเรื่องนั้นๆขึ้นมาแล้วก็ผูกมัดให้แพทย์แผนกดังกล่าวปฏิบัติตามแนวทางที่ได้กำหนดไว้  หากกระทำการเบี่ยงเบนไปจากมาตรฐานนั้นแล้วเกิดความเสียหายต่อผู้ป่วย ก็มักถูกมองว่าทำผิดมาตรฐานไว้ก่อน

11)ศึกษา&ทบทวนระเบียบ/ข้อตกลง

            เช่นเดียวกับเรื่อง practice guideline หน่วยงานต่างๆมักมีการกำหนดข้อตกลงหรือระเบียบปฏิบัติในเรื่องต่างไว้ซึ่งอาจเป็นการตกลงระหว่างหน่วยงานต่าง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อความสะดวกรวดเร็วหรือเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย เช่นอาจมีการกำหนดว่าการย้ายผู้ป่วยหนักจาก ER ขึ้นICU ต้องมีแพทย์ตามไปส่ง ในกรณีนี้หากแพทย์ไม่ยอมไปส่งแล้วผู้ป่วยเกิดเสียชีวิตระหว่างอยู่ในลิฟท์ แพทย์อาจถูกฟ้องได้

12)หาความรู้กฎหมาย

เพื่อว่าจะได้รู้ว่าจะปฏิบัติอย่างไรในบางสถานการณ์   เช่น

            “ข้อบังคับของแพทย์สภา”

            “สิทธิผู้ป่วย”

           “พ.ร.บ.ความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่”

นพ.พิทูร ธรรมธรานนท์
พบ. นบ.
เนติบัณฑิตไทย www.medlawstory.com
ให้คุณรู้กฎหมายการแพทย์ได้ง่ายขึ้น

---