“Euthanasia”คืออะไร?

            คำว่า“Euthanasia”มีรากศัพท์มาจากภาษากรีก 2 คำคือ “eu” ซึ่งแปลว่า good และ “thanatos” ซึ่งแปลว่า death เมื่อรวม2 คำนี้เข้าด้วยกันเป็น good death  มีผู้แปลเป็นไทยว่า “การตายอย่างสงบ”หรือ “การตายโดยสงบ” โดยจะใช้เฉพาะกรณีที่ผู้ป่วยไม่มีความหวังในการรักษาและอยู่ในระยะสุดท้ายของชีวิต (terminally ill)

            Euthanasia นี้มีการใช้ผสมกับคำอื่นๆอีกเกิดเป็นคำขึ้นหลายคำเช่น active euthanasia , passive euthanasia  โดยมีผู้ให้คำจำกัดความแตกต่างกันอยู่บ้าง  ในที่นี้ผู้เขียนขอให้คำจำกัดความตามที่ได้รับการยอมรับเป็นส่วนใหญ่ดังนี้

            “Active euthanasia” หรือ “mercy  killing” หมายถึง  การกระทำต่อเนื้อตัวผู้ป่วยที่อยู่ในระยะสุดท้ายของชีวิต โดยมีเจตนาให้ผู้ป่วยถึงแก่ความตาย เช่น การฉีดยาเกินขนาด  การฉีดยาพิษ  การถอดเครื่องช่วยหายใจ เป็นต้น

            “Passive euthanasia” หมายถึง  no further measure  คือการปล่อยให้ผู้ป่วยที่อยู่ในระยะสุดท้ายของชีวิตตายโดยไม่มีการกระทำต่อเนื้อตัวของผู้ป่วย ไม่มีการใช้เครื่องมือหรือยาเพื่อยืดการตายของผู้ป่วยออกไป เช่นการไม่ทำ CPR , การไม่ใส่ท่อช่วยหายใจ

“voluntary euthanasia” หมายถึงการทำให้ผู้ป่วยตายอย่างสงบตามความประสงค์ของผู้ป่วยที่มีสติสัมปชัญญะสมบูรณ์ดีอยู่( competent patient )โดยผู้ป่วยอาจแสดงเจตนาดังกล่าวนี้ไว้ล่วงหน้าก็ได้แม้ต่อมาจะอยู่ในภาวะที่ไม่สามารถแสดงแสดงเจตนาได้(การแสดงเจตนาในกรณีหลังนี้เรียกว่า advance directive)

            “involuntary euthanasia” หมายถึงการทำให้ผู้ป่วยตายอย่างสงบโดยขัดต่อความประสงค์ของผู้ป่วย( ผู้ป่วยอยากให้แพทย์ทำการยืดชีวิตของเขาต่อไปอีก)

            “non-voluntary euthanasia” หมายถึงการทำให้ผู้ป่วยที่ไม่มีสติสัมปชัญญะ(incompetent patient ) ตายอย่างสงบโดยผู้ป่วยไม่เคยได้แสดงความประสงค์ในเรื่องนี้ไว้ก่อนเลย

นพ.พิทูร ธรรมธรานนท์
พบ. นบ.
เนติบัณฑิตไทย www.medlawstory.com